చే గువేరా మోటార్ సైకిల్ డైరీ

చే గువేరా.. హై సొసైటీ యువకుల టీషర్టుల మీది ఒకానొక డిజైన్ గా ఇప్పుడు చాలామందికి పరిచయం. వైద్యుడిగా, క్యూబా విముక్తి కోసం పోరాడిన వ్యక్తిగా, వివిధ హోదాల్లో క్యూబా అభివృద్ధి కోసం పనిచేసిన వాడిగా, అన్నింటికీ మించి అలుపెరుగని యాత్రీకుడిగా చే గువేరా ను గురించి ప్రపంచానికి తెలిసింది తక్కువే. ముఖ్యంగా వైద్య విద్యార్ధిగా ఉన్న కాలంలో తన ఇరవైనాలుగో ఏట మిత్రుడు అల్బెర్టో తో కలిసి ఓ మోటర్ సైకిల్ పై చిలీ, పెరు, కొలంబియా, వెనిజులాల్లో ఏడు నెలల పాటు చేసిన యాత్ర సాహసోపేతమైనది.

ఎర్నెస్ట్ గువేరా ఆలోచనల్లో మార్పు తెచ్చి అతని జీవిత గతిలో మార్పు తెచ్చిన ఈ యాత్రా కాలంలో 'చే' రాసుకున్న నోట్సులూ, రాసిన లేఖల ఆధారంగా వెలువరించిన సంకలనానికి తెలుగు అనువాదం 'చే గువేరా మోటర్ సైకిల్ డైరీ.' నిజానికీ యాత్రకి పునాది గువేరా కన్న ఒక పగటి కల. "మనం ఉత్తరమెరికా ఎందుకు వెళ్ళకూడదు?" అన్న ప్రశ్న మొదలవ్వడం మొదలు, తన మోటర్ సైకిల్ 'లా రొడెరోసా' మీద ప్రయాణం ప్రారంభం అయ్యేంతవరకూ పేజీలు చక చకా తిరిగి పోతాయి.

సరదాగా మొదలైన ప్రయాణం మెల్లమెల్లగా గంబీరంగా మారుతుంది. ఈ యాత్రికులిద్దరికీ కొన్ని చోట్ల స్థానికుల నుంచి ఘన స్వాగతం లభిస్తే, మరి కొన్ని చోట్ల పట్టించుకునే వాళ్ళే ఉండరు. ఇక మోటర్ సైకిల్ పెట్టే ఇబ్బందులకైతే లెక్కే లేదు. పెద్దగా డబ్బు వెంట తీసుకెళ్లకుండా, దారిలో ఆగుతూ జనానికి వైద్యం చేయడం ద్వారా కొద్దో గొప్పో సంపాదిస్తూ ప్రయాణాన్ని కొనసాగించారు చే గువేరా, అల్బెర్టోలు. ట్రక్ డ్రైవర్ మొదలు, పోలీసులు, సైనికాధికారుల వరకూ ఎందరో సహాయపడ్డారీ మిత్రులకి, యాత్రని పూర్తి చేయడంలో.

అనారోగ్యం, ప్రకృతి సహకరించక పోవడం లాంటి సమస్యలెన్నో ఎదురయ్యాయి. ఇక స్థానిక సమస్యలు సరేసరి. భాష, సంస్కృతికి మారిపోతూ ఉండడం, కొన్ని చోట్ల కొత్త వారిని అనుమానంగా చూసే స్థానికులు, సవాలక్ష ప్రశ్నలతో వేధించే రక్షణ అధికారులు.. వీటన్నింటినీ అధిగమిస్తూ ప్రజల సమస్యలని అధ్యయనం చేస్తూ సాగిన యాత్రలో వినోదానికీ కొదవ లేదు. ప్రారంభంలో కొంత దూరం వెంటాడిన కుక్క పిల్ల మొదలు, చివర్లో ఓడ కెప్టెన్ తో సాగే బేరసారాల వరకూ చిన్న చిన్న సంఘటనలని హాస్యస్పోరకంగా వివరించిన తీరు బాగుంది.

ప్రజాశక్తి బుక్ హౌస్ ప్రచురించిన ఈ పుస్తకం చదవడాన్ని పూర్తి చేయడానికి నాకు అక్షరాలా రెండు సంవత్సరాలు పట్టింది. అలాగని ఇదేమీ పెద్ద పుస్తకం కాదు. కేవలం నూట అరవై పేజీలు అంతే! చాలా చోట్ల కృతకంగా అనిపించిన అనువాద శైలి, కనీసం పేజీకి ఒకటికి తక్కువ కాకుండా కనిపించిన ముద్రా రాక్షసాలు, ఎప్పటికప్పుడు పుస్తకం చదవాలన్న ఆసక్తిని తగ్గించేశాయి. ఫలితంగా, చదవడం మొదలు పెట్టడం, ఓ నాలుగైదు పేజీలు చదివి పక్కన పెట్టడం. ఎలాగైనా పూర్తి చేయాలన్న సంకల్పం ఒకటైతే, యాత్ర ఎలా ముగిసిందో తెలుసుకోవాలన్న కుతూహలం మరికొంత కలిసి ఈ పుస్తకాన్ని పూర్తి చేయించాయి.

అనువాదకుడు (కె. వీరయ్య) వాడిన భాష బాగుండక పోగా, అపార్ధాలకి తావిచ్చేవిధంగా ఉంది. ఉదాహరణకి ఒక చోట, చే గువేరా, అల్బెర్టోలకి ఎక్కడా భోజనం దొరకదు. వాళ్ళు పస్తు ఉంటే, ఒక పోలీసు తనకోసం తెచ్చుకున్న భోజనంలో వీళ్ళకీ భాగం పంచుతాడు. ఆ భోజనాన్ని చే 'దరిద్రపు భోజనం' గా భావించినట్టుగా రాయడం అయోమయానికి గురిచేసింది. ఆ పరిస్థితిలో దొరికిందే పరమాన్నం అనుకుంటారు ఎవరైనా. బహుశా 'రుచి లేని భోజనం' అనడానికి బదులు ఇలా రాశారేమో అనుకున్నాను. ఇది కేవలం ఒక చిన్న ఉదాహరణ మాత్రమే.

పదాల వాడుక చాలా చోట్ల అర్ధాన్ని మార్చేసేదిగా ఉంది. దానికి తోడు అచ్చు తప్పులు. మొత్తం మీద పుస్తకం పూర్తి చేయడం అన్నది సహన పరీక్షగా మారింది. కాకపొతే, పుస్తకం ఇంగ్లిష్ వెర్షన్ చదవాలన్న కుతూహలం కలిగింది. ముఖ్యంగా ప్రదేశాలని మాత్రమే వర్ణించి ఊరుకోకుండా, అక్కడి భౌగోళిక పరిస్థితులు, చరిత్ర, ప్రజల స్థితిగతులు వంటి అంశాలని స్పృశించడం నచ్చింది. చే గువేరా తో పాటుగా అల్బెర్టో కూడా వెంటాడతాడు పాఠకులని. (ప్రజాశక్తి పుస్తక కేంద్రాలన్నీ, వెల రూ. 75). అన్నట్టు 'గమ్యం' సినిమా కి స్ఫూర్తి ఈ రచన ఆధారంగా తీసిన విదేశీ సినిమానే.