ప్రస్థానం

ప్రపంచంలో ఏ సూత్రాలకీ, సిద్ధాంతాలకీ లొంగనిది ఒకటి ఉంది. అది మనిషి మనసు. ఆమనసు మనిషి చేత ఎన్నో పనులు చేయిస్తుంది, రెండోసారి ఆలోచించడానికి కూడా అవకాశం ఇవ్వకుండా. మనం చాలా పనులు చేసేశాక, ఇలా ఎందుకు చేశామా? అని ఆలోచించుకుంటామే తప్ప, చేసేటప్పుడు ఇలా చేయొచ్చా? అని ఆలోచించం. మనం చేసేదానికి ఫలితం ఏమిటి? అన్న ఆలోచన ఆ క్షణంలో రాదు. శర్వానంద్ కథానాయకుడిగా దేవ (కౌశిక్) కట్టా రూపొందించిన 'ప్రస్థానం' సినిమా కథ చర్చించిన పాయింట్ ఇది.

ఎన్నో ఆశలతో అమెరికా వెళ్ళే భారతీయ యువత అక్కడ ఎదుర్కొనే సమస్యలు ఎలాంటివి? అన్న అంశానికి ఓ ప్రేమ కథని జోడించి తీసిన దేవ తొలి సినిమా 'వెన్నెల' అప్పట్లో నాకు బాగా నచ్చింది. తన నుంచి వచ్చిన సినిమా అనగానే 'ప్రస్థానం' చూడాలి అనిపించింది. ఓ వైవిధ్య భరితమైన సినిమా ఇస్తాడన్న నా నమ్మకాన్ని దేవ వమ్ము చేయలేదు. రాజకీయాల్ని నేపధ్యంగా తీసుకుని రూపొందించిన ఈ ఫ్యామిలీ డ్రామా ఆద్యంతమూ ఆసక్తికరంగా సాగింది.

కథ రాయలసీమ తరహా ముఠా కక్షలతో ప్రారంభమై, విజయవాడ రాజకీయం మీదుగా ప్రస్తుత రాజకీయ పరిస్థితులు, వారసత్వ పోరు, నాయకుల పోరాటాల్లో నలిగిపోయే కార్యకర్తలు లాంటి ఎన్నో అంశాలని స్పృశిస్తూ సాగింది. ఓ ముఠా నాయకుడి అనుచరుడు లోకనాథం నాయుడు (సాయికుమార్) ఆ నాయకుడి కొడుకు మిత్రా (శర్వానంద్) ల కథ ఇది. నాయకుడి మరణానంతరం అతని కోరిక మేరకు, లోకనాథం మిత్రా తల్లిని పెళ్లి చేసుకుంటాడు. వాళ్ళిద్దరికీ పుట్టిన బిడ్డ చిన్నా (సందీప్).

మిత్రా అక్క (సురేఖావాణి) తన తల్లి రెండో పెళ్లిని అంగీకరించదు. కానీ మిత్రా లోకనాధాన్నితన తండ్రిగా అంగీకరిస్తాడు. విజయవాడ వచ్చిన లోకనాథం రాజకీయాల్లో చేరి ఎమ్మెల్యే కావడమే కాదు, వరుసగా ఐదుసార్లు గెలుస్తాడు కూడా. అతని రాజకీయ/వ్యాపార శత్రువు బాసిరెడ్డి (జీవా), ఎమ్మెల్యే కావాలని ఆశపడే పార్టీ 'యువ' నేత బంగారు నాయుడు (జయప్రకాష్ రెడ్డి).

లోకనాథం మిత్రాని తన రాజకీయ వారసుడిగా చూడాలని అనుకుంటాడు. రక్తం పంచుకుని పుట్టిన కొడుకుగా అది తన హక్కు అంటాడు చిన్నా. నాయకత్వం కేవలం వారసత్వం కాదు, అందుకు తగ్గ లక్షణాలు ఉండాలంటాడు లోకనాథం. తల్లి నీడ తన ఇంటి మీద పడ్డానికి కూడా ఇష్ట పడదు మిత్రా అక్క. ఆ రెండిళ్ళ మధ్యా వారధి మిత్రా. లోకనాధానికీ, తన ఇద్దరు పిల్లలకీ బంధం బల పరచడానికే చిన్నాని కన్నానంటుంది తల్లి ఒక సందర్భంలో. మరోపక్క చిన్నా రాజకీయాల్లోకి రాడానికి ససేమిరా అంటాడు లోకనాథం.

ఫలితంగా చిన్నాకి మిత్రా మీద చిన్నప్పుడే పుట్టిన అసూయ ఒక్కసారిగా పెరిగి పెద్దదవుతుంది. సరిగ్గా అప్పుడే ఎన్నికలు రావడం, పార్టీ అధిష్ఠానం లోకనాధాన్ని కాదని బంగారు నాయుడికి టిక్కెట్ కేటాయించడం, ఇండిపెండెంట్ గా పోటీలో నిలబడ్డ లోకనాధానికి చిన్నా చేసిన ఒక పని కారణంగా జనంలో వ్యతిరేకత పెరగడం.. ఇలా ఊహించని వేగంతో కథ సాగిపోతుంది. సినిమా మొదటి సగం అత్యంత ఉత్కంఠ భరితంగా సాగగా, రెండో సగానికి వచ్చేసరికి కథనంలో బిగి కొద్దిగా సడలింది. ఊహాతీతమైన ముగింపు ఒక మంచి సినిమా చూసిన అనుభూతిని మిగిల్చింది.

రెండో సగం స్క్రీన్ ప్లే విషయంలో మరికొంచం జాగ్రత్త తీసుకోడం తో పాటు, మిత్రా, అతని తల్లి పాత్రల మీద దర్శకుడు మరికొంచం దృష్టి పెట్టి ఉండాల్సింది. మామూలుగా మొదలైన చిన్నా పాత్ర రెండో సగంలో అత్యంత కీలకం గా మారింది. సందీప్ ఈ పాత్రని సమర్ధవంతంగా పోషించి మంచి మార్కులు కొట్టేశాడు. 'వెన్నెల' లో శర్వానంద్ పోషించిన పాత్ర ఛాయలు కొన్ని కనిపించాయి చిన్నా పాత్రలో. హీరొయిన్ పాత్రలో నూతన నటి రూబీ పరివార్ బాగానే ఉన్నప్పటికీ ఆమెకి చేయడానికి ఏమీ లేదు.

శేఖర్ కమ్ముల 'ఆనంద్' నుంచి కాకెంగిలి చేసిన పెళ్ళిచూపుల సన్నివేశం లేకపోయినా కథకేమీ నష్టం లేదు.. కాకపొతే అక్కడ ఓ పాట పెట్టినట్టున్నారు. రెండు పాటలని సినిమా థియేటర్లో ప్రొజెక్టర్ ఆపరేటర్ ఎడిటింగ్ చేశాడని సినిమా చూశాక తెలిసింది. ఇంకా ఏమన్నా ఎడిట్ చేశాడేమో తెలీదు. అయినప్పటికీ సినిమా నిడివి రెండు గంటల నలభై నిమిషాలు. ఎక్కడా బోర్ కొట్టక పోవడం, వాచీ చూసుకోవాల్సిన అవసరం రాక పోవడం దర్శకుడి ప్రతిభే. (ఈ థియేటర్లలో ఎడిటింగ్ మీద 'మురారి' టైం లో అనుకుంటా కృష్ణవంశీ విరుచుకు పడ్డాడు, నిడివి మరీ పెరిగిపోతే ఆపరేటర్లు మాత్రం ఏం చేస్తారు పాపం!)

జాగ్రత్త తీసుకోవాల్సిన మరో విభాగం సంభాషణలు. దర్శకుడే స్వయంగా రాసుకున్నాడు. కొన్ని డైలాగులు బాగున్నప్పటికీ, చాలా చోట్ల నాటకీయత శృతి మించింది. సినిమా చూస్తున్నట్టు కాక, నాటకం చూస్తున్నట్టు అనిపించింది. బహుశా వాటిని పలికిన సాయికుమార్ గొంతుని దృష్టిలో పెట్టుకుని రాసి ఉంటారు ఆ సంభాషణలని. సాయికుమార్ కి చాలా రోజుల తర్వాత ఒక మంచి పాత్ర దొరికింది. బాగా చేశాడు కూడా. మిత్రాగా శర్వానంద్ పర్వాలేదు. తల్లిగా చేసిన పవిత్ర లోకేష్ ఇంకా బాగా చేసి ఉండొచ్చు. చిన్న పాత్రే అయినా సురేఖా వాణి బాగా చేసింది.

మహేష్ శంకర్ సంగీతం లో పాటల కన్నా రి-రికార్డింగ్ బాగుంది. ఆకట్టుకున్న మరో అంశం ఫొటోగ్రఫి. ముఖ్యంగా ఫ్లాష్ బ్యాక్ దృశ్యాలని బ్లాక్ అండ్ వైట్ లో చిత్రీకరించడం, కీలక దృశ్యాలని చిత్రించిన తీరు ప్రత్యేకంగా చెప్పుకోవాలి. ఎడిటింగ్ బాగున్నప్పటికీ నిడివి విషయంలో దర్శకుడే జాగ్రత్త తీసుకుని ఉండాల్సింది. "మనిషి తను పండించిన పంటని తనే కోస్తాడు" అనే నోట్ తో ముగిసే ఈ 'ప్రస్థానం' వైవిద్యభరితమైన సినిమాలని ఇష్టపడే వారు తప్పక చూడాల్సిన సినిమా.