మంగళసూత్రం

కిక్కిరిసిన కళ్యాణ మండపంలో, జూనియర్ ఆర్టిస్టుల సాక్షిగా పెళ్ళికొడుకు హీరోయిన్ మెడలో తాళి కట్టబోతూ ఉంటాడు. ఇంతలో ఉన్నట్టుండి "ఆపండీ పెళ్ళి" అని వినిపిస్తుంది, పెళ్ళికొడుకుతో సహా అందరూ ఒక్కసారిగా వెనక్కి తిరుగుతారు..ఇలాంటివి కొన్ని వందల సన్నివేశాలు.. హీరోయిన్ మెడలో విలన్ బలవంతంగా తాళి కట్టేయబోతూ ఉంటే, హీరో అదాటున వచ్చి విలన్ చేతిమీద కొట్టి హీరోయిన్ని రక్షించేస్తాడు...ఈ తరహా సీన్లు బోలెడన్ని.

నాయికని అల్లరి పెట్టబోతున్న విలన్ గుంపుని నాయకుడు చెదరగొడుతుంటే, అమ్మవారి విగ్రహం మెడలో మంగళసూత్రం నాయకుడి చేతిమీదుగా నాయిక మెడలో పడుతుంది. అక్కడినుంచీ, దైవసాక్షిగా అతనే ఆమె భర్త...ఇలాంటివీ అనేకానేక సన్నివేశాలు. మన తెలుగు సినిమాలు మంగళసూత్రానికి ఇచ్చిన ప్రాముఖ్యత ఇది. అతగాడు ఆమె మెడలో తాళి కడితే, ఆమె ఇక అతని పాదాల చెంత చోటు వెతుక్కోవలసిందే. శేష జీవితాన్ని అతని సేవలో తరియింప జేయాల్సిందే.

క్లైమాక్స్ కన్నా ముందు తెరమీద పెళ్ళి కనుక జరుగుతున్నట్టాయనా, తాళి సన్నివేశంలో "ఆగండి" అనే డవిలాగు వినడానికి సిద్ధ పడిపోతాం మనం. ఇంతకీ సినిమాలకి సంబంధించి మంగళ సూత్రం అంటే కథని మలుపు తిప్పే ఒకానొక వస్తువు. కానైతే, ఇదంతా నిన్న మొన్నటి విషయం. ఇప్పటి సినిమాల్లో పెళ్ళి సన్నివేశాలు ఎలాగైతే పెద్దగా ఉండడం లేదో, కథలు కూడా అలాగే మంగళసూత్రం చుట్టూ తిరగడం లేదు. మన సిని రచయితలకీ, దర్శకులకీ 'మంగళసూత్రం' అవుట్ డేటెడ్ సబ్జక్ట్ అయిపోయినట్టుంది.

"ఇదివరకు ఆడపిల్లల మెడ చూస్తే పెళ్లయ్యిందో, కాలేదో తెలిసేది. ఇప్పుడా వీలు కుదరడం లేదు," ఈమధ్యన కొంచం తరచూ వినిపిస్తున్న మాట ఇది. ఓ పెద్దాయన ఇదే మాట అంటే ఉండబట్టలేక "ఇప్పటి వాళ్ళవి చంద్రమతీ మాంగల్యాలు అయి ఉంటాయి లెండి," అని గొణిగాను. నా ఉద్దేశం అర్ధమయ్యో, కాకో ఆయన ఓ నవ్వు నవ్వారు. చంద్రమతి మాంగల్యం కేవలం హరిశ్చంద్రుడికి మాత్రమే కనిపించేది కావడం, ఈ కారణానికే కాటికాపరి వేషంలో ఉన్న హరిశ్చంద్రుడిని చంద్రమతి గుర్తించ గలగడం తెలిసిన కథే కదా.

వారం తిరక్కుండానే, మిత్రులొకరితో 'మంగళసూత్రం' అనే విషయం మీద కొంచం సుదీర్ఘమైన సంభాషణ జరిగింది. మంగళసూత్రాన్ని గౌరవించడానికీ, అది కట్టిన వాడిని గౌరవించడానికీ పెద్దగా సంబంధం లేదన్నది అంతిమంగా తేలిన విషయం. కొంచం తీరిక దొరికి, మంగళసూత్రాన్ని గురించి 'తెవికీ' ఏం చెబుతోందా అని వెతికాను. "వివాహ సమయం నుండి స్త్రీలు మంగళ సూత్రం ధరించడం భారతీయ సంప్రదాయం. ఈ ఆచారం ఈనాటిది కాదు. పెళ్ళినాడు వరుడు వధువుకు తాళికట్టే సాంప్రదాయం ఆరో శతాబ్ధంలోనే ఆరంభమయింది. మంగళ సూత్రం అనే శబ్దం సంస్కృతం నుండి పుట్టింది. సంస్కృతంలో 'మంగళ' అంటే శోభాయమానం, శుభప్రదం అనే అర్ధాలు కలవు. సూత్రం అంటే తాడు, ఆధారమైనది అని అర్ధాలు కలవు."

మరికాస్త ముందుకు వెడితే, "మంగళ సూత్రము భార్యా భర్తల శాశ్వత అనుబంధానికి గుర్తు. అది వైవాహిక జీవితాన్ని సమస్త కీడులనుండి తొలగిస్తుందని హిందువుల నమ్మకం.శక్తి స్వరూపిణి అయిన స్త్రీ మెడలో మంగళ సూత్రము ఉన్నంత వరకూ భర్తకు ఆయుషు ఉంటుందని హిందువులు నమ్ముతారు" అని కనిపించింది. 'వైవాహిక జీవితంలోని సమస్త కీడులని తొలగిస్తుంది' అని భావం కావొచ్చు. వెనకటి తరాల్లో, ఈ మంగళ సూత్రాన్ని గురించి చాలా పట్టింపులే ఉండేవి.

కాలంతో పాటు మార్పు సహజం. నమ్మకాల్లో మార్పు రావడం మరింత సహజం. కాబట్టి, మంగళసూత్రాన్ని కేవలం ఓ అలంకారంగా భావించడాన్ని తప్పు పట్టలేం. ఇంకా చెప్పాలంటే ఇది పూర్తిగా వ్యక్తిగత విషయం. ధరించాలా, వద్దా అన్నది వారి వారి ఇష్టాయిష్టాల మీద ఆధార పడి ఉంటుంది. పెళ్లికి కావాల్సింది మొదట మనసు, తర్వాతే మంగళసూత్రం. నిజానికి మంగళసూత్రం లేకుండా పెళ్ళి చేసుకునే పద్ధతులు చాలానే ఉన్నాయి. కానీ, మనసు లేకుండా జరిగే మనువుల్ని కేవలం మాంగల్యం నిలబెట్టగలదా అన్నది బహు చిక్కు ప్రశ్న. "మాకు పుట్టిన ఇద్దరు పిల్లలూ  మా పెళ్లికి సాక్ష్యం. వేరే రుజువులు, సాక్ష్యాలు అవసరమా?" అన్న స్నేహితురాలి ప్రశ్న గుర్తొస్తోంది, ఇది రాస్తుంటే.