ధన్వంతరి వారసులు

వైద్యుడి దగ్గరికి వెళ్ళాల్సిన పరిస్థితి రావడం దురదృష్టకరం. మహాభాగ్యమైన ఆరోగ్యం ఇబ్బంది పెట్టినప్పుడే కదా డాక్టరు గుమ్మం తొక్కాల్సి వచ్చేది. ఊరికే కూర్చుని తోచీ తోచకా లెక్కలేస్తే ఇప్పటివరకూ నాకోసం అయితేనేం, మావాళ్ళ కోసమయితేనేం సుమారు ఓ యాభై మంది డాక్టర్లని చూసినట్టుగా లెక్క తేలింది. వీళ్ళలో వైద్యుల మాట పక్కనపెట్టి, కనీసం మనుషులుగా ప్రవర్తించిన వాళ్ళు నలుగురైదుగురు కూడా కనిపించలేదు. ఇది అత్యంత దురదృష్టం.

నేను చూసిన డాక్టర్లందరూ కూడా ప్రైవేటు నర్సింగు హోములు, కార్పొరేట్ హాస్పిటళ్ళ వాళ్ళే. ఎమర్జెన్సీ మినహాయించి మిగిలిన అన్ని సందర్భాల్లోనూ ముందుగా అపాయింట్మెంట్ తీసుకునే వెళ్ళడం జరిగింది. కనీసం ఒక్కసారి కూడా ఆస్పత్రి వారిచ్చిన టైముకి డాక్టరు మమ్మల్ని చూడడం కాదు కదా, కనీసం హాస్పిటల్ కి కూడా రాలేదు. గంట నుంచి మూడుగంటల పాటు నిరీక్షణ. ఏ ఒక్క ఆస్పత్రీ, డాక్టరూ ఇందుకు మినహాయింపు కాదు. రోగుల టైం అంటే డాక్టర్లకి ఎంత చులకన?!!

కన్సల్టెన్సీ రూములోకి వెడుతూనే డాక్టర్ని పలకరించడం ఒక అలవాటు. తిరిగి 'హలో' అన్నవాళ్ళని వేళ్ళమీద లెక్కపెట్టొచ్చు. తుమ్మల్లో  పొద్దుగూకినట్టుగా ముఖం పెట్టుకుని కూర్చోడం, పరమ సీరియస్ గా వాచీనో, మొబైల్ ఫోనో చూసుకోడం లేదా నర్సు మీద కేకలేయడం.. ఇది సాధారణ దృశ్యం. రోగి తన సమస్యలు చెప్పుకునే కనీస వాతావరణం కల్పించాలి అన్న ఆలోచన వీళ్ళకి ఎందుకు ఉండదో అనిపిస్తూ ఉంటుంది. ఇక మాట్లాడడం కూడా ఏ గోడమీద కేలండర్నో చూస్తూ ప్రశ్నలు అడుగుతూ ఉంటారు. 'ఈ డాక్టర్ నా ముఖం వైపు ఎందుకు చూడడంలేదు? నాకు కళ్ళకలక గానీ వచ్చిందా?' ఈ సందేహం నాకెన్నిసార్లు కలిగిందో లెక్కలేదు.

తొంభై శాతం మంది డాక్టర్లు పేషెంట్ ని ఎదురుగా పెట్టుకుని నర్సుతోనో, ఫోన్ లోనో, లేదా అప్పటికే టేబిల్ కి మరోవైపు కూర్చున్న తన ఫ్రెండ్ తోనో కబుర్లు చెబుతూ ఉంటారు. డాక్టర్ చెప్పింది పేషెంట్ వినాలి తప్ప ఏమీ అడక్కూడదు. పొరపాటున ఒకట్రెండు కన్నా ఎక్కువ సందేహాలు అడిగారో, పేషెంట్ల పని అయిపోయిందే.. "ఎక్కడినుంచి వస్తారో మన ప్రాణాలు తీయడానికి" అని వినీవినబడకుండా గొణుగుతారు జనాంతికంగా. ఇంజెక్షన్ అవసర పడితే, చేయాల్సిన బాధ్యత నర్సుదే. ఒకవేళ డాక్టరే చేస్తే మాత్రం, ఎటో చూస్తూ సూది జబ్బలో గుచ్చుతారు చాలా కాన్ఫిడెంట్ గా.

పేషెంట్ అనారోగ్యం మీద జోకులు వేసే డాక్టర్లూ ఉన్నారు. వీళ్ళని కనీసం మనుషులు అనుకోలేం. ఇక డైట్ గురించి డాక్టర్లు వేసే జోకులకి సిగ్గుతో చచ్చిపోవాలి. 'మనం మరీ తిండి తినడం కోసమే బతుకుతున్నామా?' అన్న అనుమానం వచ్చేస్తుంది. దానితోపాటే 'తినకపోతే చచ్చిపోతామా' అన్న వైరాగ్యం కూడా. డాక్టర్ ఏమన్నా టెస్ట్ లు రాస్తే పొరపాటున కూడా 'ఎందుకు?' అని అడగకూడదు. వాళ్ళ మనోభావాలు తీవ్రంగా గాయపడతాయి. 'ఫలానా మందు నాకు సరిపడదు, వేరేది రాయండి?' అన్నా సమస్యే.. 'డాక్టర్ నువ్వా? నేనా?' వరకూ వెళ్ళిపోతుంది విషయం. 'కానీ మందు మింగాల్సింది నేను కదా' అన్నామో, నర్సుకి పాపం తిట్లే తిట్లు.

లోకంలో మంచి డాక్టర్లు లేరని కాదు. కానీ, మంచితనంలాగే వారి శాతం కూడా బహు స్వల్పం. ఈ కారణంగానే కావొచ్చు, మంచివారు కాని డాక్టర్ల పాల పడాల్సి వస్తోంది. సాధ్యమైనంత వరకూ డాక్టర్ దగ్గరికి వెళ్ళే పరిస్థితి రాకుండా చూసుకోవడం ఉత్తమమే కానీ, అన్నీ మన చేతిలో ఉండవు కదా. డాక్టర్ కొమ్మూరి వేణుగోపాలరావు రాసిన 'హౌస్ సర్జన్' నవలలో మంచి డాక్టర్ల గురించి చదివినప్పుడు ఆశ్చర్యంతో పాటు ఆనందమూ కలిగింది. ఆయన తప్పు లేకుండా, మంచివారు కాని డాక్టర్ల గురించి కూడా రాశారు కొమ్మూరి ఆ నవలలో. వ్యక్తిగత సమస్యలో మరొకటో డాక్టర్లని ఇబ్బంది పెడుతూ ఉండి ఉండొచ్చు.. కాదనలేం. కానీ, ఆ చికాకుల్ని పేషెంట్ల మీద చూపించడం ఎంతవరకూ సబబు?

పదిహేను ఇరవై ఏళ్ళ క్రితం అనుకుంటా.. వైద్యసేవలని వినియోగదారుల చట్టం పరిధిలోకి తేవాలని ప్రభుత్వం ఓ ప్రతిపాదన చేసింది. ఆ ప్రతిపాదన గురించి విన్న వెంటనే చాలా చాలా సంతోషం కలిగింది నాకు. కానీ, ఏం లాభం? డాక్టర్లందరూ సమ్మెలూ అవీ చేసి, ప్రభుత్వం మీద ఒత్తిడి పెంచి ఆ ప్రతిపాదనని విజయవంతంగా బుట్ట దాఖలు చేయించారు. ఆమధ్య ఓ సినిమాలో కార్పొరేట్ ఆస్పత్రి వైద్యులు శవానికి వైద్యం చేసి బిల్లు వేసినట్టుగా చూపిస్తే చాలామంది డాక్టర్ల మనోభావాలు దెబ్బతిన్నాయి. కొందరైతే ఆ సినిమాని నిషేధించాలని కూడా అన్నారు అప్పట్లో. కానీ, జనాభిప్రాయం మాత్రం సినిమాలో చూపించిన దాంట్లో అతి ఎంతమాత్రమూ లేదనీ, జరుగుతున్నదే చూపించారనీను.

ఏటా నవంబర్-డిసెంబర్ నెలలు వచ్చేసరికి 'జూడాల సమ్మె' తంతు మొదలవుతుంది. రకరకాల డిమాండ్లతో సమ్మె చేస్తూ ఉంటారు ఈ జూనియర్ వైద్యులు. ప్రైవేటు ఆస్పత్రుల్లోనే పరిస్థితి ఇలా ఉంటే ఇక ధర్మాసుపత్రుల్లో రోగులని ఎలా చూస్తారో ఊహించడం కష్టం కాదు. రోగుల సంఖ్యకీ, డాక్టర్ల సంఖ్యకీ ఎప్పుడూ సమన్వయం కుదరని ధర్మాసుపత్రుల మీద ఈ జూడాల సమ్మె ప్రభావం అంతా, ఇంతా కాదు. ప్రభుత్వం ఒక్కో జుడా మీద ప్రజల సొమ్ము లక్షలకి లక్షలు ఖర్చు పెడుతున్నప్పుడు కొన్ని షరతులు విధించడంలో తప్పు కనిపించదు.

చదువు పూర్తవ్వగానే గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో తప్పనిసరిగా పనిచేయాలి అన్న నిబంధన వాటిలో ఒకటి. కోర్సులో చేరినప్పుడు ఏమాత్రం అభ్యంతరంగా అనిపించని ఈ నిబంధన, చదువు పూర్తయ్యే సమయానికి వాళ్ళ 'హక్కులకి భంగం' గా కనిపిస్తుంది జూడా లకి. సమయం చూసుకుని సమ్మెకి దిగడం, నెలో, నెలన్నరో చదువునీ, పేషెంట్లనీ వదిలేసి రోడ్డు మీద ప్రదర్శనలు. ఒక పేషెంట్ గా డాక్టర్లతో  నాకున్న అనుభవాలవల్లో ఏమో తెలీదు కానీ, ఈ జూడాల సమ్మెని నేనేమాత్రం సమర్ధించలేను. వాళ్ళు అటు ప్రభుత్వాన్నీ, ఇటు పేద రోగులనీ కూడా 'గ్రాంటెడ్' గా తీసుకుంటున్నారని నా బలమైన నమ్మకం.