గుండ్రంగా ఉండే వాటిని గురించి తల్చుకోమంటే కొందరికి భూమాత గుర్తు రావచ్చు కానీ, ఎక్కువమందికి మొదట గుర్తొచ్చేది దోశే అవుతుంది. అవును మరి, ఎన్ని రకాలుగా తినొచ్చు అసలూ... వేడి వేడిగా, చల్ల చల్లగా, మెత్త మెత్తగా, కరకర్లాడుతూ... చట్నీతో, సాంబారుతో, సంబారు కారంతో ఇంకా పంచదారతో. నూనె పోసుకుని కాల్చుకుని, నూనె లేకుండా కాల్చుకునీ... ఎప్పుడు తినొచ్చూ అంటే... ఎప్పుడైనా తినేయచ్చు. ఉదయం బ్రేక్ఫాస్ట్ మొదలుకుని, మధ్యాహ్నం లంచికి బదులు, రాత్రి బోయినానికి బదులుగానూ కూడా ఆరగించగల దక్షిణ భారతదేశపు వంటకం ఇది.
దోశ అసలు పేరు దోసై అట.. దీని వెనుక ఓ కథ కూడా ఉంది. నేను చిన్నప్పుడు విన్న ఆ కథ ఏమిటీ అంటే.. అనగనగా ఓ రాజు గారు. ఆయనకి ఉదయాన్నే ఇడ్డెన్లు ఉంటే చాలు.. ఇంకేమీ అక్కర్లేదు. చట్నీలు, కారప్పొడి, సాంబారు... వీటన్నింటి తోనూ తలో నాలుగూ భోంచేసి బ్రేక్ఫాస్ట్ అయిందీ అనిపిస్తారు. పాపం, వంటవాడికి విసుగ్గా ఉన్నా తినేది రాజు గారు కాబట్టి, రోజూ రుచికరంగా వండి వడ్డించక తప్పదు. ఒకరోజు, ఓ చిన్న పొరపాటు వల్ల ఇడ్లీ పిండిలో నీళ్ళు కలిసిపోయి పల్చగా అయిపోతుంది.
ఓ పక్క రాజు గారు భోజన శాలకి వస్తున్నట్టు కబురు వచ్చేసింది. అప్పటికప్పుడు ఏం చేయడానికీ తోచక, ఓ రేకు కాల్చి దానిమీద ఈ పల్చని పిండి పోయగానే 'సుయ్' మని శబ్దం వస్తుంది.. తిరగేసినప్పుడు మళ్ళీ అదే శబ్దం.. శిరశ్చేధానికి సిద్ధపడిపోయిన వంటవాడు, శిక్ష తగ్గక పోతుందా అన్న ఆశతో, ఆ కొత్త వంటకం రాజుకి వడ్డిస్తాడు. వంటవాడి అదృష్టం బాగుండి రాజుగారికి ఆ వంటకం మహా నచ్చేసి, దాని పేరు ఏమిటని అడుగుతాడు. వంటవాడికి రెండు సార్లు సుయ్ మన్న శబ్దం గుర్తొచ్చి, 'దోసై' అంటాడు. ఆవేల్టి నుంచీ ఆస్థాన టిఫిన్ గా స్థిరపడ్డ దోసై రాన్రానూ దోశ గా పేరు మార్చుకుందన్న మాట.
దోశల్లో రకాలు కేవలం కాల్చడాన్ని బట్టి మాత్రమే కాక, వాడే పిండిని బట్టీ, మధ్యలో చేర్చే 'స్టఫ్' బట్టీ కూడా మారిపోతూ ఉంటాయి. మన అచ్చతెలుగు పెసరట్టుని కాసేపు పక్కన పెట్టి - అవసరమైతే ఈ అట్టుని గురించి ప్రత్యేకం మాట్లాడుకుందాం ఎప్పుడైనా - కేవలం దొశలనే తీసుకున్నా సాదా, ఉల్లి, మసాలా ఇలా ఎన్ని రకాలో. వంట చెయ్యడమే ఒక కళ అనుకుంటే, అందులో దోశలు కాల్చడం మరో ఉప కళ. మంచి పెనాన్ని ఎంచుకుని, మరీ ఎక్కువగానూ తక్కువగానూ కాకుండా వేడెక్క నిచ్చి, ఫ్రిజ్ నుంచి నార్మల్ టెంపరేచర్ కి వచ్చిన పిండి ని గరిట తో తీసి, కళాత్మకంగా తిప్పేసి, తిరగేస్తే దోశ రెడీ.
'మాడిపోయిన మసాలా దోశ' అన్నది ఇప్పుడో మంచి తిట్టుగా చెలామణీ అవుతోంది. దీని నుంచి తెలుసుకోవాల్సింది ఏమిటీ అంటే, దోశ మాడిపోకూడదు. అసలు పొగలు కక్కుతూ, బంగారు వర్ణంలో మెరిసిపోయే దోశని చూడగానే ఆకలి, ఆదిశేషుడి లాగా పడగ విప్పుకోదూ? ఇక, చట్నీల్లోకి వస్తే..దోశ లోకి అన్ని రకాల చట్నీలూ పనికిరావు. ప్రత్యేకంగా, కమ్మగా, కొంచం కారంగా ఉండాలి.. సాంబారు అయితే పొగలు సెగలుగా ఉండాలి. అప్పుడైతేనే దోశ కి రుచి పెరుగుతుంది మరి. పంచదారతో పిల్లలే కాదు, కొందరు పెద్దవాళ్ళూ తింటారు దోశని.
కొన్ని కొన్ని హోటళ్ళు, రెస్టారెంట్లు దోశలకి బాగా ఫేమస్. భాగ్యనగర వాసులలో దోశ ప్రియులు 'చట్నీస్' దోశని రుచి చూసే ఉంటారు. ఇవి మాత్రమేనా... ఉడిపి హోటళ్ళ మొదలు, గోదారొడ్డున రావి చెట్టుకింద ఉండే పుల్లట్ల 'ఒటేళ్ళ' వరకూ ఎవరి దోశ వాళ్ళదే. ఒక్కొక్కరి దోశదీ ఒక్కో ప్రత్యేకత. అన్నట్టు, 'అందాల రాముడు' మొదలు 'గోదావరి' వరకూ చాలా సినిమాల్లో అట్లమ్మిలు తగుమాత్రం పాత్ర పోషించారు. ఇక బీవీఎస్ రామారావు రాసిన 'పుష్కరాల రేవులో పుల్లట్లు' కథ గురించి గతంలో ఒకసారి చెప్పుకున్నాం కదా. ఏతా వాతా చెప్పొచ్చేది ఏమిటంటే... దోశని ఎంతమాత్రం చిన్నచూపు చూడకండి.
మీ బ్లాగ్ లో మరో లేబుల్ జతచెయ్యాల్సిన అవసరం ఎంతైనా కనిపిస్తోందండీ. :)
రిప్లయితొలగించండిఉపకళల్లోనూ ప్రావీణ్యత మహబాగా ఉన్నట్టుందే! అయినా తలుపులు తినేవారికి అప్పడాలో లెక్కా! :)
హహహ మీ దోశాయణం సూపర్..
రిప్లయితొలగించండిఅయినా దోశని చిన్న చూపు చూడడమా ఎవరండీ అంతటి క్షమించరాని నేరం చేసింది. నా దగ్గరకు పంపించండి గాట్టిగా ప్రైవేటు చెప్పేస్తాను :-))
జై దోశా... జై జై దోశా...
రిప్లయితొలగించండిఇట్లు
దోసదళం అధ్యక్షుడు
నాకెందుకో మీ దోశాయణం చదివాక అమరావతి కథల్లో(నేనా?) అట్రెడీ అనే డైలాగ్ గుర్తొచ్చింది. తెలుగువాడి అట్టును కొంత పక్కకు నెట్టినా... దోశ మనిళ్ళలో బాగానే స్థిరపడిపోయింది.
రిప్లయితొలగించండిమీ దోసాయణం చదువుతుంటే శ్రీ.శ్రీ. " అట్లే కానిండు" అన్న విట్టు గుర్తుకొచ్చింది. అప్పటికే స్నేహితులు ఓ హోటల్లో అట్లు తింటున్నప్పుడు శ్రీ. శ్రీ. వస్తాడు. మీకేం కావాలని అడిగినప్పుడు శ్రీ.శ్రీ. వేసిన విట్ట ది . ఎంతైనా మురళి గారు మీరు బహుముఖ ప్రజ్ఞులు . వంటలు, సాహిత్యం ఇలా ఎన్నని, మీరు తడమని పార్శ్వాలు.
రిప్లయితొలగించండిబాగుందండి మీ దోశాయణ పారాయణం. ఇది వ్రాసిన మీకు, చదివిన వాళ్ళకి ఒక సూపర్ మసాలా దోశ ప్రాప్తిరస్తు. ;)
రిప్లయితొలగించండి@కొత్తావకాయ: మరో లేబుల్ అంత లేదండీ... అయినా ప్రత్యేకంగా బ్లాగులే ఉన్నాయి కదా.. సామెత బావుంది కానీ, తిందామన్నా చెక్క తలుపులు కనిపించడం లేదండీ ఎక్కడా :( ...ధన్యవాదాలు
రిప్లయితొలగించండి@వేణూ శ్రీకాంత్: హబ్బే... నేను చెప్పకుండా ఊరుకుంటానా చెప్పండి? :-) ధన్యవాదాలు
@రాజ్ కుమార్: దోశ దళం బావుందండీ :) ధన్యవాదాలు
@పురాణపండ ఫణి: అవునండీ రుచికి రుచి, చేయడం సులువు... పెద్దగా ఆయిలీ కూడా కాదు కాబట్టి ఉదయం తినడానికి బాగుంటుంది కదా... ధన్యవాదాలు
రిప్లయితొలగించండి@భాస్కర్: శ్రీశ్రీ ని గుర్తు చేశారండీ... ధన్యవాదాలు
@చాతకం: అంతకన్నానా చెప్పండి? ... ధన్యవాదాలు
http://phanikris.blogspot.in/2010/01/blog-post.html
రిప్లయితొలగించండిNenu kuda dhose gurinchi oka blog raasaanu. Khaalee samayam lo chadavandi :)