దోసిట చినుకులు

నటుడిగా ప్రకాష్ చాలా ఏళ్లుగా తెలుసు. తాను కనిపించకుండా తెరమీద తను ధరించిన పాత్ర మాత్రమే కనిపించేలా చేయడంలో సిద్ధహస్తుడు. చాలాసార్లు బాగా చేస్తాడు కానీ ఒక్కోసారి బాగా చెయ్యడు. తను ఇంటర్యూలు ఇచ్చిందే తక్కువనుకుంటా. నేను చూసినవి బహు తక్కువ. ఈమధ్య 'ఆలీతో సరదాగా' సిరీస్ లో వచ్చిన ఇంటర్యూ చూస్తున్నంత సేపూ ఓ కొత్త ప్రకాష్ రాజ్ కనిపించాడు. ఇంటర్యూ చూడడం పూర్తయిన తర్వాత 'ఒకవేళ ఈ ఇంటర్యూలో కూడా  ప్రకాష్ రాజ్ నటించే ఉంటే అతను మహానటుడు. అలా కానీ పక్షంలో, అలీ చేసిన గొప్ప ఇంటర్యూలలో ఇదొకటి' అనుకున్నాను. ఇదిగో, ఈ ఇంటర్యూ గురించిన చర్చల్లోనే 'దోసిట చినుకులు' పుస్తకం ప్రస్తావన వచ్చింది. పుస్తకం రిలీజయిందని తెలుసు కానీ, కవితా సంకలనమేమో అని భ్రమపడి ఆ జోలికి వెళ్ళలేదు అప్పట్లో. వచనమే అని తెలిసిన తర్వాత చదవకుండా ఉండలేదు. 

ప్రకాష్ రాజ్ నాటకాల నుంచి సినిమాల్లోకి వచ్చినవాడు. దక్షిణాది భాషలన్నింటిలోనూ నటించిన వాడు. అంతే కాదు, తాను ఏయే భాషల్లో నటిస్తున్నాడో ఆ భాషల్ని క్షుణ్ణంగా, అక్కడి సాహిత్యాన్ని అర్ధం చేసుకునేంతగా చదివిన వాడు. కళాకారుడు అయినందువల్ల సున్నిత మనస్కుడు. జీవితానుభవాల్లో రాటుదేలిన వాడు కాబట్టి ముక్కుసూటి మనిషి. దారిద్య్రాన్ని, వైభవాన్ని, సంతోషాన్ని, దుఃఖాన్ని తీవ్రంగా అనుభవించిన వాడు. కాబట్టి సహజంగానే భావాల్లో తీవ్రత ఉంటుంది. ఆ తీవ్రత ఈ పుస్తకంలోని ఇరవైమూడు వ్యాసాల్లోనూ ప్రతిఫలించింది. ఇది ఏకబిగిన రాసిన పుస్తకం కాదు. ఓ కన్నడ పత్రిక కోసం అప్పుడప్పుడూ రాసిన వ్యాసాలన్నింటినీ మొదట కన్నడంలో పుస్తకంగా తీసుకొచ్చి, ఆపై తెలుగులోకి అనువదించారు. తన అనుభవాలని, ఆలోచనలని పంచుకుంటూనే 'మనిషితనం' గురించి నొక్కి చెప్పారు ప్రకాష్ రాజ్. 

సినిమా వాళ్ళకి ఫామ్ హౌసులు ఉండడం సాధారణమే కానీ, ప్రకాష్ రాజ్ కి నిజంగానే వ్యవసాయం చేసే అలవాటుందని ఈ పుస్తకం చదివాకే అర్ధమయ్యింది. ప్రారంభ వ్యాసాలన్నీ వ్యవసాయాన్ని గురించే. తన గురువు లంకేశ్ ని తల్చుకుంటూ రాసిన మొదటి వ్యాసం 'బావిలోని నాచు', పూర్ణచంద్ర తేజస్వి జ్ఞాపకాలతో రాసిన 'మనిషి ద్వీపం కాకూడదు', వ్యవసాయాన్ని లాభసాటి చేయాల్సిన బాధ్యత సమాజం మీద ఉందని చెబుతూ అందుకు మార్గాలని సూచించే 'వ్యవసాయం జూదమా' వ్యాసాల్లో వ్యవసాయాన్ని గురించి సమగ్రంగానూ, మిగిలిన వ్యాసాల్లో సందర్భోచితంగానూ మట్టిని గురించి, పాడి పంటల్ని గురించీ రాశారు. 'తెగుళ్ళవన్నీ ఒకటే కథ' అర్బనైజేషన్ తాలూకు ప్రతికూలతల్ని చర్చిస్తే, 'నుదుట రూపాయి' లో  మరణాన్ని గురించిన తాత్విక చర్చ కనిపిస్తుంది. 

నిజానికి ఈ వ్యాసాల్ని వర్గీకరించడం కష్టం. ఒక ఇతివృత్తం అనుకుని మొదలు పెట్టి పూర్తిచేసినవి కాకపోవడమే ఇందుకు కారణం. ఒకచోట మొదలు పెట్టి, గుర్తొచ్చిన విషయాలు చెప్పుకుంటూ వెళ్లి, అర్ధవంతంగా ముగిస్తారు. ఏ వ్యాసమో నాలుగైదు పేజీలు మించకపోవడం, చదివించే గుణం పుష్కలంగా ఉండడం వీటి ప్రత్యేకతలు. 'చిక్కిపోతున్న నదులు' వ్యాసం 'సేవ్ కావేరి' ఉద్యమం సందర్భంలో రాసింది. 'మలిసంధ్య' వ్యాసం వయోవృద్ధులని గౌరవించాల్సిన ఆవశ్యకతని చెప్పేందుకు రాసిందే అయినా మరెన్నో విషయాలని, తన అనుభవాలనీ అందులో చేర్చారు రచయిత. బలవంతుడు బలహీనుడి మీద చేసే దౌర్జన్యం ఎలా ఉంటుందో చెప్పే వ్యాసం 'మనం కోతులమా'. యానిమల్ ప్లానెట్ ఛానల్లో చూసిన డాక్యుమెంటరీకి, విమానంలో తనకి ఎదురైన అనుభవాన్ని ముడిపెట్టి తాను చెప్పాలనుకున్న విషయాన్ని చర్చకి పెట్టారిందులో. 

'మౌనం ప్రమాదం' లో తన సినిమా షూటింగ్ అనుభవాన్ని, 'దారితప్పిన మేక' లో తన తల్లి తనపట్ల చూపిన ప్రేమనీ అక్షరబద్ధం చేసిన ప్రకాష్ రాజ్, 'అమాయకత్వం వరమా? శాపమా?' లో ప్రజల బాధ్యతారాహిత్యం పట్ల ధర్మాగ్రహాన్ని ప్రదర్శించారు. 'కళ్ళముందు ఉండే కనపడరు', 'కాసుల హారం', 'పండగ - తలా ఒకరకం' 'మాతృభాష', 'ఈక్షణం మనది'  వ్యాసాలకి ఇతివృత్తం పిల్లల పెంపకం. ఈ తరం పిల్లలు పెరుగుతున్న వాతావరణం గురించి, వాళ్ళ మీద పడుతున్న ప్రభావాలని గురించీ రచయిత ఆందోళన కనిపిస్తుంది వీటిలో. 'అడవి చెప్పే పాఠాలు', 'చంద్రుడు లేని రాత్రులు' వ్యక్తిత్వ వికాస ధోరణిలో సాగితే, 'హిత శత్రువు' మతాన్ని గురించీ, 'దేహమే దేవాలయం' మరణాన్ని గురించీ చర్చిస్తుంది. స్త్రీల మీద జరిగే అత్యాచారాల పట్ల ఆవేదనకి అక్షర రూపం 'ఇలా ఎందుకున్నాము'. 

గిరీష్ కర్నాడ్ 'హయ వదన' నాటికని పరిచయం చేస్తూనే, ప్రకాష్ రాజ్ తన  టీనేజీ ప్రేమకథలను జ్ఞాపకం చేసుకున్న వ్యాసం 'ప్రేమ కర్తవ్యమా?' కాగా తనని తాను వెతుక్కునే ప్రయత్నంలో రాసినది 'ఓరి మానవుడా'. రచయిత ఆలోచనలతో పాఠకులకి లంకె కుదిరితే ఆపకుండా చదివించేసే పుస్తకం ఇది. అక్కడక్కడా 'క్లాసు తీసుకునే' ప్రకాష్ రాజ్ కళ్ళముందు కనిపించే అవకాశమూ ఉంది. 'సృజన్' చేసిన తెలుగు అనువాదం సరళంగా ఉంది. ప్రకాష్ రాజే స్వయంగా తెలుగులో రాసి ఉంటే ఎలా ఉండేదో అన్న ఆలోచన రాకపోలేదు. 'మిసిమి' ప్రచురించిన ఈ 115 పేజీల పుస్తకాన్ని ఆన్లైన్లో కొనుక్కోవచ్చు. ఒక ఆలోచనాపరుడి రాండమ్ థాట్స్ అనిపించే ఈ పుస్తకాన్ని చదవడానికి నటుడిగా ప్రకాష్ రాజ్ కి అభిమానులు అయి ఉండాల్సిన అవసరం లేదు.