నాయికలు-రాజేశ్వరి

కొన్ని తరాల తెలుగు పాఠకులను ఉలికిపాటుకి గురిచేసిన పేరు రాజేశ్వరి. 'చలం' గా ప్రసిద్ధుడైన గుడిపాటి వెంకటాచలం ఎనభైరెండేళ్ళ క్రితం రాసిన 'మైదానం' నవల్లో నాయిక రాజేశ్వరి. స్త్రీని వంటింటికి మాత్రమే పరిమితం చేసిన సమాజంలో తనకి నచ్చిన జీవితం కోసం అమీరు తో గడప దాటిన రాజేశ్వరి జీవితం ఆ తర్వాత ఎన్ని మలుపులు తిరిగిందన్నదే 'మైదానం' నవల. ఈ పుస్తకాన్ని గురించి మొదట తెలుసుకున్నది అమ్మ ద్వారా.. తను ఎంత కష్టపడి దీనిని సంపాదించి చదివిందో కథలు కథలుగా చెప్పి 'పెద్దయ్యాక చదువు' అని చెప్పింది. నవల చదవడానికి చాలా కాలం ముందే ఈ పుస్తకం పై వచ్చిన ఎన్నో సమీక్షలు, విమర్శలు చదివి ఉండడం తో 'మైదానం' అనగానే నిఘంటువు సైజు లో ఉండే పుస్తకం అనుకున్నాను.

ఓ సహోద్యోగిని దగ్గర మొదటి సారి ఈ పుస్తకాన్ని చూశాను. మొత్తం తొంభై పేజీలు. చాలా ఆశ్చర్యపోయాను.. ఇంత చిన్న పుస్తకం గురించి ఇంత సాహిత్యం వచ్చిందా అని. ఆవిడ దగ్గర పుస్తకం తీసుకుని త్వరత్వరగా చదివేశాను. రాజేశ్వరి అమీరు తో వెళ్ళిపోవడం వరకు ఏమీ అనిపించలేదు.. తెలిసిన కథే కాబట్టి. కానీ ఆమెకి మీరాతో పరిచయం, తదనంతర పరిణామాలు చాలా కొత్తగా అనిపించాయి. సహోద్యిగినికి చలం అంటే అభిమానం కాదు, ఆరాధన.. ఆవిడతో పుస్తకాన్ని గురించి ఎక్కువగా చర్చించే అవకాశం దొరకలేదు. 'మగ వాళ్లకి ఈ పుస్తకం అర్ధం కాదు' అని చర్చను ముగించేశారావిడ.

ఆ తర్వాత 'మైదానం' చాలాసార్లు చదివాను. చాలా మందితో ఈ పుస్తకం గురించి మాట్లాడాను. చదివిన ప్రతిసారీ రాజేశ్వరి కొత్తగా పరిచయం అయ్యేది. సనాతన భావాలున్న ఓ బ్రాహ్మణ ప్లీడర్ భార్య రాజేశ్వరి. భార్య తనని కావలించుకున్నది ప్రేమతోనో, భయంతోనో అర్ధం చేసుకోలేని ఆ ప్లీడర్ తో జీవితం ఏమాత్రం సంతోషాన్ని ఇవ్వడు ఆమెకి. సరిగ్గా అప్పుడే ఆమెకి అమీరు పరిచయమౌతాడు. గొప్ప సౌందర్యవతి ఐన రాజేశ్వరిని అతడు తొలిచూపులోనే మోహిస్తాడు (నాకెందుకో అతను ప్రేమించాడు అనిపించలేదు) . భర్త కన్నుగప్పి అతనితో శారీరక సంబంధం కొనసాగించలేని రాజేశ్వరి అమీరు తో కలిసి నైజాముకి వెళ్ళిపోతుంది. 'దీనినే మర్యాదస్తులు లేచిపోవడం అంటారు' అని తనే చెబుతుంది.

రాజేశ్వరి పోలీసు జీపులో వెళ్తూ తన కథ చెబుతూ ఉంటుంది..కథంతా ఆమె గొంతుతోనే వినిపిస్తుంది. అమీరు, రాజేశ్వరి నిజాము ప్రాంతం లో ఓ ఊరికి దూరంగా ఓ పెద్ద మైదానం అంచున ఉన్న ఓ గుడిసెలో జీవితం ప్రారంభిస్తారు. ఇద్దరికీ రోజులు చాలా సంతోషంగా గడుస్తూ ఉంటాయి. అమీరు మొరటుదనాన్ని సైతం ప్రేమించే రాజేశ్వరి, అతను మరో అమ్మాయి మీద మనసు పడ్డాడన్న విషయం గ్రహించి ఆమెని ఒప్పించి వారిద్దరిని కలుపుతుంది. ఐతే త్వరలోనే అతనికి ఆమె మీద మొహం మొత్తడంతో మళ్ళీ రాజేశ్వరి తో కలుస్తాడు. రాజేశ్వరి గర్భం దాలుస్తుంది. అమీరుకి అది ఇష్టం ఉండదు. గర్భం కోసం రాజేశ్వరి పట్టుపట్టడం తో మీరా అనే కుర్రాడిని ఆమెకి సాయం ఉంచి ఊరు విడిచి వెళ్ళిపోతాడు అమీరు, 'ఆరు నెలల తర్వాత వస్తా'నని చెప్పి.

మీరా సాహచర్యం ఉన్నప్పటికీ అమీరు మీద బెంగ పెట్టుకున్న రాజేశ్వరి గర్భ విచ్చిత్తికి అంగీకరిస్తుంది. అమీరు తిరిగి వస్తాడు. రాజేశ్వరి-మీరా ల మధ్య ప్రారంభమైన బంధాన్ని అంగీకరించలేక పోతాడు అమీరు. రాజేశ్వరి అటు అమీరుని, ఇటు మీరాని కూడా కాదనలేని పరిస్థితిలో ఉంటుంది. మీరా ని హత్యచేయడానికి సిద్ధ పడ్డ అమీరు, రాజేశ్వరి కోసం కత్తితో తనను తాను పొడుచుకుని ఆత్మహత్య చేసుకుంటాడు. మీరాయే హత్య చేశాడని భావించిన పోలీసులు అతన్ని అరెస్టు చేయబోతుంటే, హత్యా నేరాన్ని రాజేశ్వరి తనమీద వేసుకోవడం నవల ముగింపు. అమీరుకి, మీరాకి ఒకే విధమైన ప్రేమని పంచిన రాజేశ్వరి, వారినుంచి అదే ప్రేమని తిరిగి పొందింది.

స్త్రీ మనసుని, ఇష్టాలను పట్టించుకోని సమాజం అన్నా, సంప్రదాయాలన్నా అసహ్యం రాజేశ్వరికి. దానిని ప్రతి అక్షరంలోనూ వ్యక్తం చేస్తూ ఉంటుంది. ఆమె మేనమామ పాత్రని సమాజానికి ప్రతీకగా ఉపయోగించుకునాడు రచయిత. అతను వచ్చి 'తిరిగి వచ్చెయ్య' మన్నప్పుడు ససేమిరా అంటుంది రాజేశ్వరి. ఐతే, అమీరు తనని విడిచి వెళ్ళగానే భవిష్యత్తు గురించి భయపడి, ఇంటికి తిరిగి వెళ్ళిపోదామా అనుకుంటుంది. అమీరు-మీరా ల మధ్య ఘర్షణ ఆమెని కలచివేస్తుంది. మొదట నాకు ఈ నవల ముగింపు నచ్చలేదు. సనాతన వాదులని సంతృప్తి పరచడం కోసమే రాజేశ్వరిని జైలుకి పంపారని అనిపించింది. ఈ పుస్తకం ద్వారా ఏం చెప్పదల్చుకున్నారు అని కూడా అనిపించేది. పుస్తకాలని అవి రాసిన కాల మాన పరిస్థితుల ఆధారంగా అర్ధం చేసుకోవాలన్న విషయం అప్పట్లో అర్ధం కాలేదు.