హాలికులు కుశలమా!

'రాయలసీమలో ప్రజలు నిత్యం కత్తులు నూరుకుంటూ, బాంబులు విసురుకుంటూ ఉంటారు' ..ఇది  చాలామంది సినిమావాళ్ళు చేసిన ప్రచారం. 'రాయలసీమ ప్రజలు బూతు లేకుండా ఒక్క మాటా మాట్లాడరు' ..ఇది కొందరు రచయితలు ఆ ప్రాంతానికి ఇచ్చిన ఇమేజి. అయితే.. మంచీ, చెడ్డా అన్నవి విశ్వం అంతటా ఉన్నాయనీ, మిగిలిన అన్ని ప్రాంతాల్లోనూ ఉన్నట్టే రాయలసీమలోనూ మంచి ఉన్నదనీ తన కథల ద్వారా ప్రపంచానికి చాటిన కథా రచయిత ఒకరున్నారు. ఆయనే 'దామల్ చెరువు అయ్యోరు' గా తెలుగు సాహితీలోకంలో సుప్రసిద్ధులైన మధురాంతకం రాజారాం.

రాయలసీమ పల్లెల్ని, మరీ ముఖ్యంగా చిత్తూరు జిల్లా పల్లె జీవితాలని తన కథల ద్వారా  పటం కట్టిన రాజారాం రాసిన మూడొందల పైచిలుకు కథల్లోనూ మట్టి వాసనలు గుభాళిస్తాయి. సీమ ప్రజల భాష, యాస, పండుగలు, పబ్బాలు, సంప్రదాయాలు, అభిమానాలు.. ఇవన్నీ పాఠకులకి కనిపింపజేస్తాయి, వినిపింపజేస్తాయి కూడా. రాజారాం రాసిన ప్రతికథా దేనికదే ప్రత్యేకమైనదే అయినప్పటికీ, దాదాపు యాభయ్యేళ్ళ క్రితం రాసిన 'హాలికులు కుశలమా!' కథ మరింత ప్రత్యేకమైనది. ఎంచుకున్న వస్తువు మొదలు, కథని తీర్చిదిద్దిన విధానం, మరీ ముఖ్యంగా ముగించిన తీరు ఈ కథని ఓ పట్టాన మర్చిపోనివ్వవు.

ఇది, రాయదుర్గం నరసప్ప అనే ఓ సామాన్య బడిపంతులు కథ. ఆయన టీచరు ట్రైనింగు పొందిన వాడూ, పరిక్షలు పాసైన వాడూ కాదు. సాహిత్యాన్ని ఇష్టంగా చదువుకుని, పద్యాలు అల్లడం నేర్చుకున్న వాడు. జిల్లా బోర్డు ప్రెసిడెంటు దర్శనం చేసుకుని, పంచరత్నాలు చదివితే, ఆ ప్రెసిడెంటు గారు మురిసిపోయి బహుమానం ఇవ్వబోతే, డబ్బుకి బదులుగా బడిపంతులు ఉద్యోగం కావాలని అడిగి ఉద్యోగంలో చేరినవాడు. నరసప్ప గారి వేషం, భాష అన్నీ ప్రత్యేకమైనవి. ఆయన పాండిత్యం పిల్లలకి పాఠాలు చెప్పేదీ, వాళ్లకి పరిక్షలు నిర్వహించేదీ కాదు. అయినప్పటికీ, కృత్యదవస్థ మీద బండి లాగించేస్తూ ఉంటాడు. ఆయన శిష్యులలో ఒకానొకడు రాజు (రచయిత) పెరిగి పెద్దై, బడి పంతులు ఉద్యోగంలోనే చేరతాడు.

కార్యార్దియై ఓ పల్లెటూరికి వెళ్ళిన రాజు, అనుకోకుండా ఒకరోజంతా అక్కడే ఉండిపోవాల్సి వస్తుంది. పుస్తకం చదవకపోతే రోజు గడవదు రాజుకి. ఆ పల్లెలో పుస్తకం కావాలంటే రాయదుర్గం నరసప్ప గారిని దర్శించాల్సిందే అంటాడు గృహస్తు. తనకి చదువు చెప్పిన మేష్టారు ఆ ఊళ్లోనే ఉన్నారని తెలిసిన రాజు, వెంటనే ఆయనింటికి బయలుదేరతాడు. మేష్టారు పొలానికి వెళ్ళారని చెబుతారు ఇంట్లో వాళ్ళు. ఉద్యోగం చేయాల్సిన మేష్టారు వ్యయసాయంలోకి దిగడం ఏమిటన్న ఆశ్చర్యాన్ని ఆపుకోలేని రాజు పొలానికి బయలుదేరతాడు. అక్కడ పాదుల మధ్యలో కనిపించిన నరసప్ప గారిని పలకరిస్తూ "హాలికులు కుశలమేనటండీ మేష్టరు గారూ?" అని అడుగుతూనే తన ప్రశ్నల్ని ఒక్కొక్కటిగా సంధించేస్తాడు.

రాజు చదువయిన కొద్ది కాలానికి నరసప్ప గారు ఉద్యోగం వదిలేశారు. అందుకు కారణం కొత్తగా వచ్చిన కుర్ర హెడ్మాస్టారు. అతడికి అయ్యవార్లు సక్రమంగా పాఠాలు చెప్పడం కన్నా తనకి లొంగి ఉండడం ముఖ్యం. ఆత్మాభిమానాన్ని వదులుకోలేని నరసప్ప ఉద్యోగానికి రాజీనామా ఇచ్చి రైతుగా కొత్త జీవితం మొదలు పెట్టారు. అదేమంత సులభం కాలేదు. ఎందుకూ అంటే, "మనిషి స్వభావానికీ, వాడు చేస్తున్న పనికీ సామరస్యం లేకపోతే, బ్రతుకు బ్రతుకంతా ఒక తీవ్ర సంఘర్షణగా పరిణమిస్తుందేమో" అంటారు. అయితే, ఇరుసుకీ, చక్రానికీ ఏనాటికీ ఘర్షణ తప్పదని తెలిసిన వాడూ, ఇరుసుకి కందెన వేసి ఘర్షణని అదుపులోకి తెచ్చుకోవచ్చన్న సూక్ష్మం గ్రహించిన వాడూ కాబట్టి ఆ సమస్యని ఆయన పరిష్కరించుకున్నాడు.

తన పొలంలో కొబ్బరి చెట్లనీ, అరటి చెట్లనీ, మామిడి తోటనీ, పండ్లు, పూల మొక్కలనీ శిష్యుడికి ఇష్టంగా పరిచయం చేశారు నరసప్పగారు. అయితే, అర్ధం చేసుకోడానికి రాజుకి కొంచం సమయం పట్టింది. అర్ధమైన మరుక్షణం తనూ ఉత్సాహంగా ఎన్నో ప్రశ్నలు వేశాడు. చీకటి పడే వరకూ సంభాషణ సాగించాడు. బంధువుల ఇంటికి వెళ్ళబోతున్న రాజుని ఆపి, ఆపూట తనతో భోజనం చేస్తే తప్ప వల్లకాదన్నారు నరసప్ప గారు. అంతేనా? భోజనానికి కూర్చోబోతూ ఓ ఆర్ద్రమైన కోరిక కోరారు కూడా. నరసప్ప గారు ఉపయోగించిన కందెననీ, ఆయన కోరిన కోరికనీ తెలుసుకోవాలంటే మధురాంతకం రాజారం కథా సంపుటాల్లో అందుబాటులో ఉన్న 'హాలికులు కుశలమా!' కథని చదవాల్సిందే.. కథ పూర్తిచేశాక రాయదుర్గం నరసప్ప గారిని మర్చిపోడం ఏమంత సులభం కాదు.