బాలనాగమ్మ

ప్రశ్న: బాలనాగమ్మ నాటకం ప్రదర్శించుటకు కావాల్సిన ముఖ్య పాత్రలేవి? జవాబు: మాయల ఫకీర్, సంగు మరియు కుక్క. 'అదేమిటీ..బాలనాగమ్మ పాత్రధారి వద్దా?' అన్నారంటే వాళ్లెప్పుడూ ఈ నాటకం చూడలేదన్న మాట. నిజానికి 'బాలనాగమ్మ' నాటకం లో కథానాయికది అతిధి పాత్రే. మొదట్లో కనిపిస్తుంది..ఫకీర్ ఆమెని కుక్కగా మార్చేస్తాడు..మళ్ళీ చివర్లో ఫకీర్ చనిపోయాక మళ్ళీ బాలనాగమ్మ కనిపిస్తుంది. నాటక సమాజాలవాళ్ళు పల్లెటూళ్ళు తిరిగి నాటకాలు వేసే రోజుల్లో 'బాలనాగమ్మ' నాటకం వేసే ట్రూప్ వచ్చిందంటే 'కుక్క ఎలా ఉంది?' అని ఎంక్వైరీలు మొదలయ్యేవి. పెద్ద సెట్టింగులతో పాటు, కుక్కనీ తమ వెంట ఊళ్ళు తిప్పుకునేవారు ఆ ట్రూపుల వాళ్లు.

కథేమిటంటే బాలనాగమ్మ ఏడేడు లోకాలకీ అందమైన ఓ రాకుమారి. ఓ రాజుని పెళ్ళాడి 'బాలవర్ధి రాజు' కి జన్మనిస్తుంది. అదిగో అప్పుడే మాయల ఫకీర్ ఆమెను చూసి మోహిస్తాడు. ఇతను కొంచం రావణాసురిడి టైపు. ఓ ముని వేషం లో వచ్చి, వుయ్యాల్లో బిడ్డకి జోల పాట పాడుతున్న బాలనాగామ్మని స్వయంగా భిక్ష తీసుకురమ్మని అడిగి, ఆమెని కుక్కగా మార్చేసి తనవెంట తీసుకుపోతాడు. ఆమె తనకు తానుగా ఇష్టపడేవరకు ఆమెని తాకరాదని నియమం పెట్టుకుంటాడు. ఇతని డెన్ లో ఉండే మనిషి సంగు. ఫకీర్ కి మధుపాత్ర అందివ్వడం, ఆడి పాడి అతన్ని అలరించడం ఆమె విధులు. పెద్దవాడైన బాలవర్ధి రాజు, తన తల్లి ఫకీర్ దగ్గర బందీగా ఉన్నదని, ఫకీర్ ప్రాణాలు చిలుకలో ఉన్నాయని తెలుసుకుని, ఫకీర్ ని చంపి తల్లిని బంధ విముక్తని చేసి తల్లితండ్రులని కలిపాకా తెర పడిపోతుంది.

ఆంద్ర దేశంలో ఎన్నో ట్రూపులు 'బాలనాగమ్మ' నాటకాన్ని ప్రదర్శించినా 'సురభి' వారి ప్రదర్శన తీరే వేరు. వాళ్ల సెట్టింగులు, మ్యాజిక్కులు చూడాల్సిందే. అన్ని నాటకాల మాదిరిగానే ఈ నాటకానికి ఆర్టిస్టుల టైమింగ్ చాలా ముఖ్యం. అంటే యాక్షను, రియాక్షనూ ఆలస్యం లేకుండా జరగాలి. లైటింగ్ వారి సహకారం చాలా అవసరం. సరైన సమయంలో దీపాలు ఆర్పడం, డిం చేయడం వంటివి జరక్కపోతే ప్రేక్షకులకి కథలో లేని హాస్యం కూడా అందుతుంది. మిగిలిన పాత్రధారులతో పాటు కుక్కగారినుంచి నటన రాబట్టుకోవడం పెద్ద పని. ఇదేమీ సినిమా కాదు కదా మరో టేక్ తీసుకోడానికి. అందుకే ట్రూపుల వాళ్లు కుక్క విషయంలో ప్రత్యేక శ్రద్ధ కనబరుస్తారు. కుక్క పిల్లల్ని చేరదీసి పెంచి వాటికి ట్రైనింగ్ ఇస్తూ తమ వెంట తిప్పుకుంటారు.

'బాలనాగమ్మ' ను తలచుకున్నప్పుడల్లా చాలా ఏళ్ళ క్రితం జరిగిన సంఘటన గుర్తొస్తుంది. ఓ ట్రూప్ వాళ్ల ప్రదర్శన చాలా సీరియస్ గా జరుగుతోంది. ఫకీర్ బాలనాగమ్మని కుక్కగా మార్చే కీలకమైన సీన్ వచ్చింది. బాలనాగమ్మ తలపై ఫకీర్ మంత్రదండం పెట్టగానే, లైట్ డిం అయి చిన్న బాంబు పేలాలి, బాలనాగమ్మ పాత్రధారి తెరవెనక్కి వెళ్లి, కుక్క స్టేజి మీదకి రావాలి..ఇది సీన్. ఐతే ఓ ఫోటోగ్రాఫర్ చాలా ఉత్సాహంగా నాగమ్మ కుక్కగా మారే సీన్ ఫోటో తీయాలని స్టేజికి దగ్గరగా వెళ్ళాడు. ఫకీర్ దండాన్ని నాగమ్మ తలపై పెట్టాడు, లైట్ డిం కాలేదు, కుక్క స్టేజిమీదకి వచ్చేసింది. నాగమ్మ పాత్రధారి షాకై చూస్తోంది. బాంబు కొంచం ఆలస్యంగా పేలింది. బాంబు విషయం తెలియని ఫోటోగ్రాఫర్ ఉలిక్కిపడి దాదాపుగా స్టేజిమీద పడబోయి నిలదొక్కుకున్నాడు. కుక్క అతనిమీద 'భౌ' మంది తనకి డైలాగులు ఏమీ లేకపోయినా. .

ఈ సందట్లో నాగమ్మ పాత్రధారి తెర వెనక్కి వెళ్ళిపోయింది. ఫకీర్ పాత్రధారి సీనియర్ నటుడు. సమయస్ఫూర్తిగా 'కుక్కగా మార్చినా నీ పౌరుషం చావలేదా బాలనాగూ..' అని వికృతంగా నవ్వాడు. ఆతర్వాత అతను కుక్కని తన డెన్ కి తీసుకెళ్ళినప్పుడు సంగు చిరాగ్గా చూసి 'ఏటీ కుక్కా?' అంటే 'కుక్క కాదే నీ-అక్క బాలనాగుని తెచ్చితినే..' అన్నప్పుడు ఆడిటోరియం మొత్తం చప్పట్లతో మార్మోగింది..అతని డైలాగు లో విరుపుకి. .

మిగిలిన ట్రూపుల కన్నా సురభి వాళ్లు ఈ నాటకం ప్రదర్శించే తీరు ప్రత్యేకంగా ఉంటుంది..ఇది వీరు ప్రదర్శించే ప్రతి నాటకానికీ వర్తిస్తుంది..చిన్నప్పటి బాలనాగమ్మ అక్క చెల్లెళ్ళను చూపించేటపుడు స్టేజి నిండా ఊయలలు, ఫకీర్ డెన్, అతను చేసే మాయలు, సంగు ఆటపాటలు, చివర్లో బాలవర్దిరాజు సాహసం..ఇలా ప్రతి చోటా వారిదైన మార్కు చూపిస్తారు. ఐతే కొంతకాలం క్రితం జరిగిన సురభి వారి ప్రదర్శన చూసి కొంచం నిరాశ పడ్డాను. ప్రదర్శన బాగాలేక కాదు, కుక్క కనిపించక.. కుక్కకు బదులుగా ఓ పెద్ద కుక్క బొమ్మను ఉపయోగించారు. వారికున్న సమస్యలు ఏమిటో తెలియదు కాని, నాకు మాత్రం 'బాలనాగమ్మ' నాటకం అందం పోయిందనిపించింది.